توجه به مقوله فرهنگ و اجتماع در مکان‌های عمومی دغدغه‌ای است که متولیان شهری در پی پاسخ به آن هستند.
    تبدیل فضاهای عمومی به فضاهای شهری فعال نیز از این موضوع مستثنا نیست و در این ‌بین سازمان قطار شهری تبریز و حومه برای تحقق این مهم پیش‌قدم بوده است به طوری که در سال‌های اخیر شاهد و طی سال های 1397 تا 1400  شاهد اجرای آثار هنری با مضامین اجتماعی و فرهنگی در ایستگاه‌های مترو تبریز هستیم.
       یکی از آثار قابل‌توجه  شخصیت‌های برجسته آذربایجان در صدسال اخیر است که در ایستگاه میدان ساعت خط یک قطار شهری تبریز توسط فرزانه مدهوش و نفیسه زارع طراحی و اجرا شده است. این اثر با استفاده از آهن (فلزی) و فن هنر چیدمان (Installation Art) اجراشده است. این اثر قابلیت تغییر و معرفی دیگر شخصیت های تاریخی را نیز دارد.
آذربایجان، یکی از دوران‌سازترین مناطق ایران محسوب می‌شود که در طول تاریخ فرزندان والامقامی را در خود پرورانده است. این اثر برای تکریم دلاوری‌های شخصیت‌های برجسته صدسال اخیر منطقه آذربایجان خلق‌شده است. هر بنایی بر اساس ستون‌های خود استوار و پایدار است، تاریخ و فرهنگ نیز از این قانون مستثنا نیستند.
در طرح حاضر با ایجاد ستون‌های نمادین و الهام از این مسئله و چیدمان توالی زمانی، تلاش شده تا استحکام و جاودانگی نقش مفاخر در فرهنگ و تاریخ این سرزمین نشان داده شود.



    فیروزه جهان اسلام (مسجد کبود) دیگر اثری است که در ایستگاه شهید بهشتی خط یک قطارشهری تبریز توسط صابر بقال اصغری با استفاده از از سنگریزه‌های رنگی و طبیعی دریای خزر و بهره گیری از تکنیک موزائیک سنگ (چینقیل دؤشه مه) که یک کار ابتکاری و نو بوده و دارای نشان ملی است اجرا شده است.
مسجد کبود از مساجد تاریخی شهر تبریز در دوره قراقویونلوها به دستور سلطان جهانشاه بن قره یوسف در سال ۸۷۰ هجری قمری احداث شده است. نوع و ظرافت کاشی‌کاری و انواع خطوط به کار رفته در آن جزو شاهکارترین و ظریفت ترین تکنیک‌های کاشی‌کاری معرق دنیا قلمداد می‌شود و به دلیل رنگ لاجوردی آن، سبب شده است که به «فیروزه جهان اسلام» شهرت یابد. مسجد کبود فعلی، بخشی از ابواب البِّر مظفریه است.


اثر حماسه کوراوغلو در چنلی بئل نیز دیگر اثر هنری است که توسط فرزانه مدهوش و با استفاده از آهن (فلزی)  در ایستگاه آبرسان - خط یک قطار شهری تبریز اجرا شده است.
کوراوغلو از گونه داستان‌های حماسی آذربایجان است، پژوهشگران ریشه این افسانه را در شورش‏های دهقانی جلالی می‏دانند که در عصر صفویه (سده‏های 16 و 17 میلادی) رخ داده است.  بن‌مایه داستان کوراوغلو بر پایه مبارزه با ستمگران است. دراین داستان اگرچه دیو، پری و اژدها وجود ندارد، اما سخن از اسبانی افسانه‌ای با نام‌های قیرات و دورات است که نیروی فرا طبیعی داشتـه و سرشت‌شان زمینی و دریایی است.
این طرح با نشان دادن سه داستان در یک کادر؛ اسب‌های افسانه‌ای (قیرات و دورات) که همیشه و همه‌جا در کنار کوراوغلو بوده‌اند و نیز صحنة نبرد کوراوغلو با اصلان‌پاشا و نمایش ساز زدن و عاشیقی کوراوغلو در قلعه چنلی‌بئل در وصف گیزیراوغلی اجرا شده است.




    یکی از آثار قابل‌توجه در ایستگاه‌های مترو تبریز اثر مشاهیر آذربایجان است که در ایستگاه دانشگاه خط یک قطار شهری تبریز طراحی و اجرا شده است. این اثر توسط فاطمه محمود زاد کهنموئی با استفاده از فایبرگلاس طراحی و اجرا شده است.
 در این اثر هنری تلاش شده است به‌مقتضای توجه به موقعیت جغرافیایی ایستگاه مترو در جوار دانشگاه تبریز و رسالت مراکز علمی در دانش‌پروری، ضمن توجه به المان‌های معماری سر در دانشگاه‌های مشهور تبریز، ازجمله دانشگاه علوم پزشکی و خود دانشگاه تبریز، از طراحی شخصیت‌هایی همچون خواجه رشیدالدین فضل‌الله همدانی سازنده مجموعه دانشگاهی ربع رشیدی، استاد شهریار، پروفسور هشترودی و برخی از شهدای مشهور که خروجی دانشگاه تبریز هستند، به زبان هنر سخن گفته شود. در پشت این شخصیت‌ها، هنرمند کوشیده تا از ابنیه تاریخی ارک علیشاه تبریز و مجموعه ربع رشیدی یادکردی داشته باشد.




اثر بازار مسگران با طراحی و اجرای علیرضا رضایی در ایستگاه شهید بهشتی خط یک قطار شهری تبریز با استفاده از چوب، روح تازه‌ای را به این ایستگاه بخشیده است.
بازار مسگران، یکی از راسته‌های بخش شمالی مجموعة بازار تاریخی تبریز، در امتداد ضلع جنوبی میدان صاحب‌الامر واقع شده است. با توجه به منابع تاریخی، سابقة صنعت مسگری در محدودة میدان تاریخی صاحب آباد در دورة صفویه وجود داشته است. طی دوره‌های بازسازی بازار پس از زلزلة سال 1194 هجری قمری و مشخصاً پس از سیل ویرانگر سال 1288 قمری، بازار مسگران دچار آسیب و تخریب گردید و در دورة ناصرالدین‌شاه قاجار، مجدداً به شکل امروزی آن، عملیات مرمت و بازسازی انجام شد.




دیگر اثر قابل‌توجه اثری با عنوان ایوان مدائن است که در ایستگاه میدان کهن خط یک قطار شهری تبریز توسط سولماز عظیم زاده با به‌کارگیری کاشی‌کاری طراحی و اجرا شده است.
 در این اثر شعر هان ای دل عبرت بين از دیده عبر كن هان ایوان مدائن را آیینه عبرت دان از خاقانی شروانی به تصویر کشیده شده است. انتخاب اولين بيت قصیده ایوان مدائن خاقانی شروانی با اجرای فن کاشی دست‌ساز، با نقش چلیپا که از نقوش دوران سلجوقی است در نظر گرفته‌شده و تلاش هنرمند نشان دادن فن‌های خاص مکتب هنری دوران سلجوقی است. ایستگاه میدان کهن متروی تبریز به علت قرارگیری دریکی از قدیمی‌ترین میدان‌های کهن شهر که قدمت آن به سده‌های نخستین اسلامی می‌رسد، ارزش تاریخی بسیاری دارد. همچنین طبق تحقیقات کتاب سفینه تبریز، در گوشه این میدان، خانه شاعر معروف خاقانی شروانی قرار دارد که بلاشک حضور آن بر اهمیت این ایستگاه می‌افزاید.




    تیمچه مظفریة بازار تاریخی تبریز اثر دیگری است که توسط سعیده خوش رنگی مقدم در ایستگاه ایستگاه میدان کهن طراحی و با استفاده از کاشی اجرا شده است. تیمچه مظفریه یکی از تیمچه‌‌های تاریخی بازار تبریز است که قدمت آن به دوره ولی‌عهدی مظفرالدین شاه قاجار در سال ۱۳۰۵ هجری می‌رسد. این تیمچه به‌دست «حاج شیخ محمد جعفر امینی قزوینی» بنا شده و از مهم‌ترین مراکز تجارت قالی در استان آذربایجان شرقی و شهر تبریز به‌شمار می‌رود. تیمچه مظفریه دارای دو طبقه بوده که هر طبقه از ۲۶ حجره تشکیل یافته‌است. طرح تابلوی کاشی‌کاری بر روی 208 کاشی با ابعاد 15×15 سانتی‌متر، تیمچه مظفریه تبریز را در کنار نقشی از فرش‌های منطقه آذربایجان‌شرقی نشان می‌دهد. تکنیک نقاشی به صورت زیرلعابی با کنده‌کاری اجرا شده است. مواد اثر حاضر از خاک سفید آذربایجان و از مجموعه موزه سفال تبریز تهیه شده است.




مجموعه تابلوهایی که توسط سولماز عظیم زاده در ایستگاه میدان کهن در طی سال جاری طراحی و اجرا شده است در نوع خود خاص و بی بدیل است.
 این ایستگاه به دلیل قرارگیری در محدوده میدان کهن (یکی از میادین قدیمی تبریز، به استناد کتاب سفینه تبریز) به این عنوان نام‌گذاری شده است. بنابر مستندات تاریخی، منزل شاعر بزرگ خاقانی شروانی در جوار همین میدان قرار داشته است. خاقانی یکی از طلایه داران مکتب شعر آذربایجان است، به این بهانه و جهت معرفی شعرای هم عصر وی، تابلوهای این ایستگاه به معرفی بزرگان مکتب شعر آذربایجان اختصاص یافته است، آرامگاه اکثر این شعرا در مقبره الشعرای تبریز قرار دارد. در سبک کاشی‌ها، از لحاظ ساخت، طرح و رنگ نیز به همان دوره تاریخی (دوره سلجوقی) رجوع شده است. اسامی شاعران و اثری که از آنان معرفی شده است به شرح زیر است:


نظامی گنجوی
صحبت گیتی که تمنا کند/ با که وفا کرد که با ما کند / خاک چه داند که در این خاک چیست/ خاک شد آنکس که بر این خاک زیست / هر ورقی چهره آزاده ایست/ هر قدمی فرق ملک زاده ایست



خاقانی شروانی
گفتی که کجا رفتند آن تاجوران اینک/ زیشان شکم خاک است آبستن جاویدان/ چندین تن جباران کین خاک فرو خورده است/ این گرسنه چشم آخر هم سیر نشد زیشان.


 
قطران تبریزی
فراز و نشیب است روی زمین/ متاز ای برادر گشاده عنان/ سخن نیک بر سنج و از دل بگوی / ره راست بشناس و بی‌غم بران
چو من عزم تبریز کردم همی/ به دل باد تبریز خوردم همی / بسی نیکویی‌ها پذیرفتم/ به شیرین زبانی بسی کوفتم/ که نزدیک من باش و زائر مرو / که نیکی کنم با تو هر روز نو.



مهستی گنجوی
در عالم عشق تا دلم سلطان گشت/ آزاد زکفر و فارغ از ایمان گشت/ اندر ره خود مشکل خود خود دیدم/ از خود چو برون شدم رهن آسان گشت



اثیرالدین اخسیکتی
در من رقم خطاپرستی همه هست/ ناکامی عشق و تنگ‌دستی همه هست/ با این همه در میانه مقصود تویی/جای گله نیست چون تو هستی همه هست.



مجیر الدین بیلقانی
بخدا اگر خدا روا دارد/ که تو یک پشه را برنجانی / دل یک کس اگر بیازاری/ نیستت بهره در مسلمانی/ چون زبانت به غیبت آلوده است / قل هوالله به هرزه می‌خوانی



اسدی طوسی
جهان ای شگفتی به مردم نکوست/ چو بینی همه درد مردم ازوست/ به باغی دو در ماند ار بنگری / کزین در درآیی و زان بگذری/ کنون چون شنیدی بدو دل نبند / وگر دل ببندی شوی در گزند


فلکی شروانی
نعمت وصلت از شبی روزی من کند فلک / باز رهانم از هوس این تن چون خلال را/ گر به هزار جان مرا دست رسد به جان تو / کز پی تو فدا کنم شکر شب وصال را



بدون شک استفاده از نقش‌های هنری عمومی تأثیری شگرف در افزایش مطلوبیت ایستگاه‌های مترو داشته است و شاهد هستیم که شهروندان در مواجه با این آثار دقایقی را مکث کرده و فارغ از هیاهوی شهر، غرق در این آثار می شوند که یادگار اعصار و بزرگانی است که روزگاری در عرصه علم و ادب قلم زده‌اند و نقشی نو در افکنده‌اند و مرغ سخن‌شان، بریدوار به عصر کنونی و به دست ما رسیده‌ است. این آثار، ترجمان احوال پیشینیان و اقوال آن‌هاست که ما انسان‌های عصر کنونی از آن ره‌توشه عبرت بگیریم و بدانیم که تبریز همچون کوهی پرصلابت و استوار در بطن تاریخ سخن از دیرینگان دارد و خود پیری است ارجمند در اعصار تاریخ که افتخار ایرانیان است 
امید می‌رود  که در زیر ساخت‌های عمرانی کلان‌شهر تبریز مقوله توجه به فرهنگ و ادب، بیش از پیش جاری و ساری باشد.